De woning als massaproduct

Authenticiteit in naoorlogse woonwijken

Samenvatting

Vanaf de jaren zestig werd de Nederlandse massawoningbouw gedomineerd door het modernisme. Woonwijken werden in korte tijd uit de grond gestampt, nadat het bestaande cultuurlandschap was uitgewist. In de woningtypologie en de architectuur werd gestreefd naar een beeld dat zo weinig mogelijk continuïteit vertoonde met historische voorbeelden: architectuur was niet meer dan de expressie van de functie door middel van materiaal en techniek. In de periode daarna werden veel nieuwbouwwijken gebouwd die eigenlijk geen nieuwbouwwijk wilden zijn, maar een Zuiderzeestadje, zoals Almere Haven, een collage van gezochte thema’s, zoals Kattenbroek in Amersfoort of een Hollandse grachtenstad, zoals Brandevoort in Helmond. Van authenticiteit kan vanzelfsprekend geen sprake zijn als zo’n identiteit naar willekeur wordt opgeplakt.

Misschien moeten we constateren dat alleen de woonwijken die niets anders beogen te zijn dan wat ze zijn, woonwijken, authentiek zijn: de wijken uit de tijd van de modernistische hardcore. Het is dus de vraag of de term authenticiteit na die periode in dit verband enige betekenis heeft. Maar dat hoeft helemaal geen probleem te zijn, want op een ander punt hebben de modernisten in ieder geval volledig gelijk gekregen: een nieuwbouwwoning is een inwisselbaar massaproduct, ook in postmoderne tijden.