Afstudeerwerk

Voorwoord
Aimée Albers • Michiel Bakx • Lene Van de Bemdt • Eva de Bruijne • Caroline Van Doren • Johannes Düber • Jakob Frateur • Stijn Giesbers/Anouk Raaijmakers/Stijn Swolfs • Sarah Gresnigt • Joost Joosse • Jens van Kamp • Margot Missoorten • Tom Packet • Marylise Parein • Maaike Waaldijk • Pieter van der Weele • Juliette Zegers

Artikelen

Sieger Vreeling Eise Eisinga was hier. De afnemende authenticiteit van het Planetarium in
Franeker rond 1900

Marieke Kuipers Ir. Johanna Eleanor Ferguson. Internationale vrouw in de bouw en de theosofie

Boekbesprekingen

Martine van der Wielen-de Goede, Gerrit van der Wielen (1767-1858). Stadsarchitect van
Leeuwarden (bespreking Yme Kuiper)

Bas de Melker, Metamorfose van stad en devotie. Ontstaan en conjunctuur van kerkelijke, religieuze
en charitatieve instellingen in Amsterdam in het licht van de stedelijke ontwikkeling, 1385-1435
(bespreking Marcel IJsselstijn)

Marca Bultink, Jacques Moerman, Marloes Wellenberg en Ad van der Zee (red.), Atlas van de trekvaarten in Zuid-Holland (bespreking Henk Baas)

Stefan M. Holzer, Gerüste und Hilfskonstruktionen im historischen Baubetrieb. Geheimnisse der Bautechnikgeschichte (bespreking Gabri van Tussenbroek)

Artikelen

Anne Schram en Kees Doevendans Eigentijds maar niet modern. De architectuur van Arnold Ingwersen Jojanneke Clarijs De kamer van een koopvrouw. Achttiende-eeuwse interieurschilderingen in een Rotterdams huis

Boekbesprekingen

Paul P.J. Overvoorde, “Als het maar tot iets leidt…”. Mr. Dr. J.C. Overvoorde (1865-1930): Strijder voor erfgoed en feminisme (bespreking Wim Denslagen)

Heidi Deneweth, Goede muren maken goede buren. Verbouwingen en buurtleven in Brugge 1500-1800 (bespreking Minke Walda)

Hein van der Bruggen, Erik Caris en Luc Wolters (red.), De Munsterabdij van Roermond (bespreking Bart Zwegers)

Herman van Bergeijk, Het architectonisch werk van A.J. Kropholler (1881-1973). De zwaarte van de materie (bespreking Yvonne van Mil)

Willem van der Ham, Johan van Veen, meester van de zee. Grondlegger van het Deltaplan (bespreking Han Meyer)

Sjettie Bruins, M.J. Granpré Moliêre. Architectuur en stedenbouw als beroep en als culturele opdracht in de 20ste eeuw (bespreking Herman van Bergeijk)

Artikelen

Steffen Nijhuis, Christian Bertram en Kees Somer Voorwoord bij het themanummer 'Buitenplaatslandschappen' Hans Renes Buitenplaatsenlandschappen in Nederland. ‘Gansche streken des lands waren bedekt met uitenhuizen’ Hanneke Ronnes Nederlands onderzoek naar de buitenplaats en het landschap. Stand van wetenschap en vooruitblik Elyze Storms-Smeets De sociale geografie van het buitenplaatslandschap Gelders Arcadië Paul Thissen Buitenplaatslandschappen in Gelderland. Interventies van overheden in verleden en heden Steffen Nijhuis Toekomstbestendige buitenplaatslandschappen. Een regionale ontwerpbenadering voor historische buitenverblijven in landschappelijke context

Boekbespreking

Rita Radetzky, Tuinarchitect Lucas Pieters Roodbaard (1782-1851) en de landschapsstijl (boekbespreking Christian Bertram)

Het nummer is ook als gedrukte uitgave online te bestellen.

Dit themanummer is mede gefinancierd door het dr. Hendrik Mullerfonds en de TU Delft

Artikelen

Michel van Dam ‘Noordwijk aan Zee bestaat niet meer’. Het veranderende dorpsgezicht en lokale
ontwerpende aannemers in de periode 1887-1920 Erica Smeets-Klokgieters  De eerste architectenechtparen van Nederland: vrouwen op eigen kracht? Hilde van de Pol De stadsmuren van Amersfoort. Ontwikkeling en herontwikkeling door de tijd

Boekbesprekingen

Hettie Peterse, Elsbeth Rooker, Rob Camps en Karel Emmens (red.), De Stevenskerk. 750 jaar spiegel van Nijmegen (boekbespreking Jeroen Westerman)

Jelle De Rock, The Image of the City in Early Netherlandish Painting (1400-1550) (boekbespreking Boudewijn Bakker)

Het nummer is ook als gedrukte uitgave online te bestellen.

Artikelen

Aimée Albers Ontwerpen met ‘direkte demokratie’. Buurtbewoners, architecten en de vormgeving van de stadsvernieuwing in Amsterdam, 1970-1990 Thomas H. von der Dunk Herstel van torens in de twintigste eeuw Hanneke Ronnes, Wouter van Elburg en Merel Haverman De architectuur en beleving van de hermitage (1770-1860). De hut, de heremiet(pop) en de hang naar eenzaamheid in de Nederlandse landschapstuin

Boekbesprekingen

Marieke Kuipers (red.), Interieurs van herrijzend Nederland. Binnenruimten van een opkomende welvaartsstaat, 1940-1965 (bespreking Barbara Laan)

Ab Flipse en Abel Streefland (red.), De universitaire campus. Ruimtelijke transformaties van de Nederlandse Universiteiten sedert 1945 (bespreking Bernard Colenbrander)

Het nummer is ook als gedrukte uitgave online te bestellen.

Pieter van der Weele en Reinout Rutte Waarom die vorm en oriëntatie van Borssele? Herkomst en betekenis van een Zeeuwse dorpsplattegrond uit de vroege zeventiende eeuw Erik Lips ‘Hier woont men in de wereld’. Luxe hoogbouw in Nederland tijdens de wederopbouw

Boekbesprekingen

Carly Misset (red.), De Grote Kerk van Alkmaar. 500 jaar bouwen en behouden (bespreking Pepijn van Doesburg) Coert Peter Krabbe, Huizen van fortuin. Wooncultuur aan de Amsterdamse grachten 1860-1920 (bespreking Esther de Haan) Paul Meurs en Isabel van Lent, Schiphol. Grensverleggend luchthavenontwerp 1967-1975 (bespreking Iris Burgers) Ronald van Genabeek, Eddie Nijhof en Frederike Schipper (red.), Stad op de schop. 40 jaar archeologisch onderzoek in ’s-Hertogenbosch en Ranjith Jayasena, Graaf- en modderwerk. Een archeologische stadsgeschiedenis van Amsterdam (bespreking Marcel IJsselstijn) Ben Maandag, Stadsvernieuwing in Rotterdam. Vijftig jaar bouwen in de buurt (bespreking Aimée Albers)

Het nummer is ook als gedrukte uitgave online te bestellen.

De redactie Voorwoord bij het themanummer 'Authenticiteit' Kees Somer Materiële echtheid of geschiedvervalsing. De KNOB en de authentieke historische substantie Gabri van Tussenbroek Reconstructie en verzet. Over materiële authenticiteit Freek Schmidt Waarachtige architectuur. Over authenticiteit en herbestemming Lex Bosman Authenticiteit en materiaal. Een verkenning van het begrip aan de hand van (laat)antieke en middeleeuwse voorbeelden Lara Schrijver Always the real thing? Authenticiteit in het tijdperk van digitale reproduceerbaarheid Steffen Nijhuis Landschappelijk authenticiteit. Het landschap als levend systeem, geschiedenis en ruimtelijke beleving Jaap Evert Abrahamse en Reinout Rutte De woning als massaproduct. Authenticiteit in naoorlogse woonwijken Noor Mens Vorm en context. Over de rol van authenticiteit bij het waarderen van modern erfgoed Marie-Thérèse van Thoor Authenticiteit, een geloofwaardig begrip?

Het nummer is ook als gedrukte uitgave online te bestellen.

Eva de Bruijne Een postmoderne Mendini in Amsterdam. Het vergeten wooninterieur van Frans Haks Noor Mens Waardering en stedelijke vernieuwing van de Westelijke Tuinsteden in Amsterdam Roos van Oosten Het vestigingspatroon van lakenhandelaren, drapiers en wevers in textielstad Leiden 1498-1748

Boekbesprekingen

Tymen Peverelli, De stad als vaderland. Brugge, Leeuwarden en Maastricht in de eeuw van de natiestaat – 1815-1914 (recensie Gabri van Tussenbroek) Hanneke Oosterhof, ‘Want de grond behoort ons allen toe’. Leven en werk van stedenbouwkundig architecte Lotte Stam-Beese (recensie Isabel van Lent)

Het nummer is ook als gedrukte uitgave online te bestellen.

Linsy Raaffels, Stephanie Van de Voorde, Inge Bertels en Barbara Van der Wee Visitekaartjes in steen, hout en beton. De eigen woning van de architect als commercieel instrument Marjoleine van Schaik en Maartje Taverne Vakmanschap en comfort. Een beschilderde vakzoldering van Pieter Post in Haarlem Jasper Van Parys Salvatore Olandese. Pierre Cuypers’ Archeologische Commissie en de kunsttheoretische betekenis van de catacombenkopieën in Valkenburg

Publicaties
Hans Oldewarris, Liefde voor de Hollandse bouwkunst. Architectuur en toegepaste kunst bij Uitgeversmaatschappij Kosmos 1923-1960 (recensie Roel Griffioen) Michiel Purmer, Het landschap bewaard. Natuur en erfgoed bij Natuurmonumenten (recensie Henk Baas)

Het nummer is ook als gedrukte uitgave online te bestellen.

Reinout Rutte Antoon van den Wijngaerdes tekeningen van steden in de Nederlanden. Inventief geconstrueerde stadsgezichten voor Filips II Minke Walda Bouwen in de krimpende stad. Renovatie, functieverandering en vergroening in Haarlem en Leiden rond 1800 Hannes De Zutter Een nieuw platteland bouwen. Het Moderne Dorp op de Wereldtentoonstelling van 1913 in Gent en de Belgische modelschool

Het nummer is ook als gedrukte uitgave online te bestellen.

Joke Reichardt: Reis door een land vol wonderen. Architect Willem Marinus Dudok op lezingentour door
Amerika, 19 september-18 december 1953 Frederik Vandyck en Matthijs Degraeve: ‘Baukultur’ in Brussel. Kleinschalig industrieel erfgoed van bouwbedrijven als drager van de productieve stad Hélène Damen: Sober Nederlands vlagvertoon. Naoorlogse ambassadegebouwen in Washington en Bonn Publicaties: Marinke Steenhuis (red.), De nieuwe grachtengordel. De realisatie van het Algemeen Uitbreidingsplan van Amsterdam (recensie Kees Somer) Ad van Drunen en Jan van Oudheusden (samenst.), Huys van Boxtel en zijn buren. Acht eeuwen bouwen en wonen in een Bossche stadswijk (recensie Bart Reuvekamp) Sophie Elpers, Wederopbouwboerderijen.
Agrarisch erfgoed in de strijd over traditie en modernisering, 1940-1955 (recensie Judith Toebast)

Het nummer is ook als gedrukte uitgave online te bestellen.

Marie-Thérèse van Thoor: Editorial Roel Griffioen: Van Bouw en Techniek naar de 8 en Opbouw. De twee tijdschriften van ondernemer J. van Creveld Paul Rem: Het tiengebodenbord in de Grote Kerk van Leerdam, een koninklijk kerksieraad Ronald Stenvert: Het bouwblok in de oude stad. Een methodische verkenning Publicaties: Jannes A. de Haan, Landhuizen en villa’s in Nederland tussen 1840 en 1916 (recensie Wilfred van Leeuwen) Rob Grubben, Taco Hermans (red.), ‘Zij waren van groote en zware steenen’. Recent onderzoek op het gebied van kastelen en buitenplaatsen in Nederland (recensie Jos Stöver) Lode De Clercq en Steven Van den Borne, Mercantile Marine Engineering and Graving Docks Company (recensie Ronald Stenvert)

Het nummer is ook als gedrukte uitgave online te bestellen.

Pieter Vlaardingerbroek: Ontwerpanalyse bij restauratie. De Zuiderkerkstoren te Amsterdam Marie-Thérèse van Thoor: De restauraties van het Rietveld Schröderhuis. Een reflectie Lenneke Willemstein: De herontdekking van de negentiende-eeuwse buitenkleuren van de vesting Naarden Publicaties: Fred Ahsmann, Order and Confusion. The Twelfth-Century Choir of the St. Servatius Church in Maastricht (recensie Aad Bastemeijer), Joost Coté, Hugh O’Neill, Helen Ibbitson Jessup & Pauline van Roosmalen, The life and work of Thomas Karsten (recensie Daan Lavies),  Thomas Coomans, Life inside the Cloister. Understanding Monastic Architecture (recensie Gabri van Tussenbroek), Erik Betten en Simone Verlaat (red.), Kunst met een opdracht. Jaap van der Meij, monumentaal kunstenaar uit de wederopbouw (recensie Anita Blom)

Gabri van Tussenbroek: Cornelis Ryckwaert (ca. 1635-†1693), bouwmeester in Brandenburg. Export van Nederlandse architectuur in de zeventiende eeuw? Natasja Hogen: Een gezond en comfortabel binnenklimaat als negentiende-eeuwse ontwerpopgave Jaap Evert Abrahamse en Rik Feiken: Driftig veen en onderaards bos. Nicolaas Witsen, het landschap van Amstelland en de grondbeginselen van de moderne geologie Publicaties: Terry R. Slater, Sandra M.G. Pinto (eds.), Building Regulations and Urban Form, 1200-1900 (recensie Monika Chao-Duivis), Ronald Stenvert, Gabri van Tussenbroek (red.), Het gebouw als bewijs. Het bouwhistorische verhaal achter erfgoed (recensie Cor Wagenaar), J. van den Biggelaar, De lelijke jaren zeventig. Moderne architectuur, publieke perceptie en de vroegtijdige sloop van vier prestigieuze projecten (recensie Tim Verlaan)

Roby Boes: Rietveld als ‘Lebensgestalter’. Vier woningen en een interieur voor de Werkbundsiedlung in Wenen 1929-1932 Gerrit Vermeer en Klaas Koeman: Tuinbebouwing binnen de veste van Enkhuizen. De laatste resten van een groene stad Barbara Laan: ‘Hollands binnenhuis’. Nederlandse interieurarchitectuur als studieobject en inspiratiebron in de periode 1870-1920 Publicaties: David Keuning, Bouwkunst en de Nieuwe Orde. Collaboratie en berechting van Nederlandse architecten 1940-1950 (recensie: Lex Bosman), Anita Blom, Simone Vermaat & Ben de Vries (eds.), Post-War Reconstruction in the Netherlands 1945-1965. The Future of a Bright and Brutal Heritage (recensie: John Pendlebury), Linde Egberts, Chosen Legacies. Heritage in Regional Identity (recensie: Gabri van Tussenbroek)

Lex Bosman: Editorial. 100 jaar Vereniging Hendrick de Keyser Wouter van Elburg: Intentionele willekeur. Het ongeschreven verwervingsbeleid van Vereniging Hendrick de Keyser Lisanne van den Bulk: Zoektocht naar een restauratievisie. Honderd jaar restaureren door Vereniging Hendrick de Keyser Lex Bosman: Vereniging Hendrick de Keyser in oorlogstijd. Beleid en bestuur gedurende de Duitse bezetting 1940-1945 Publicaties: Coert Peter Krabbe, Dolf Broekhuizen, Niek Smit, Huizen in Nederland. De negentiende en twintigste eeuw. Architectuurhistorische verkenningen aan de hand van het bezit van de Vereniging Hendrick de Keyser (recensie: Erik Mattie), Herman van Bergeijk, Jan Duiker, bouwkundig ingenieur (1890-1935). Van warm naar koud (recensie: Vincent van Rossem), Gerrit Berends, Van punt tot mijl. De vroegere voet-, roede- en mijlmaten in Nederland (recensie: Ronald Stenvert)

Marie-Thérèse van Thoor en Frank van der Hoeven: Editorial over open access Ronald Stenvert en Edwin Orsel: Jacob Roman, een innovatief ontwerper? Ellen Smit: Het verhaal van een andere tekenwijze. De structuralistische architectuurtekening in Het Speelhuis van Piet Blom Anne Schram en Kees Doevendans: Plannen over de grenzen heen. Een vakgebied in wording op het Internationale Stedenbouwcongres van 1924 Publicaties: Rob van Hees, Silvia Naldini, Job Roos, Durable past – sustainable future, Paul Meurs, Heritage-based design, Marieke Kuipers, Wessel de Jonge, Designing from Heritage. Strategies for Conservation and Conversion (recensies: Irmgard van Koningsbruggen), Yvonne Brentjens, V=Vorm. Nederlandse vormgeving 1940-1945 (recensie: Otakar Mačel)

Frans Grijzenhout: Het Straatje van Vermeer: een plaatsbepaling Martijn de Jong: Monumentenzorg tijdens de bezetting. Een zoektocht naar nationaalsocialistisch restaureren in Nederland 1940-1944 Dik de Roon: Van vóór Mansart tot na mansarde. De Nederlandse gebroken kap in internationale context Publicaties Wim Denslagen, Observations on Urban Aesthetics (recensie: Vincent van Rossem), Willemijn Wilms Floet, Het hofje. Bouwsteen van de Hollandse stad 1400-2000 (recensie: Glenn Lypens), Arbeitskreis für Hausforschung, West- und mitteleuropäischer Hausbau im Wandel (recensie: Vincent Debonne)

Pepijn van Doesburg: Steenhouwersmerken opnieuw beschouwd. Steenhouwers en fabrieksrekeningen van de Dom in Utrecht Merlijn Hurx: 'Een alten wonderlijcken structure ende fortresse'. De Blauwe Toren van Karel de Stoute in Gorinchem Yvonne van Mil: Pieter Bakker Schut (1877 - 1952), manager in stedenbouw

Ige Versype, Margriet van Eikema Hommes, Annemieke Heuft: De oorspronkelijke gedaante van de geschilderde kamer in het Martenahuis te Franeker Inge Bobbink, Michiel Pouderoijen: De ruggengraat van het laagland. De boezem als schakel in de cultuurhistorische samenhang van het veengebied Dirk J. de Vries: Een vertekend beeld? Opnieuw de toeschrijving van de Dolhuisvrouw Publicaties: Theo Spek, Hans Elerie, Jan P. Bakker en Ineke Noordhoff, Landschapsbiografie van de Drentsche Aa & Landschapsvisie 2.0 Drentsche Aa (recensie: Hans Renes), Ivan Nio, Arnold Reijndorp, Wouter Veldhuis, Anita Blom, Hein Coumou, Nieuw-West: parkstad of stadswijk. De vernieuwing van de Westelijke Tuinsteden Amsterdam (recensie: Noor Mens), Hein Hundertmark, Karel Emmens, Ester Vink, Marjan Witteveen, De versterkte stad Zaltbommel. 900 jaar beschermd door wallen en muren (recensie: Gabri van Tussenbroek), Michiel Kruidenier en Paul Smeets (samenstelling en inleiding), Joan. De Prix de Rome-reizen van een Amsterdamse School-architect (1907-1910). Joan Melchior van der Meij (recensie: Rosa Visser-Zaccagnini)

Ben Rebel: In memoriam Manfred Bock (1943-2017) Lenneke Berkhout: Jan van der Groen, hovenier van de prins van Oranje. Nieuwe archiefgegevens over zijn leven Jeroen van den Biggelaar: 'Een ploertendoder in een dierbaar en schoon gelaat. Piet Zanstra's nieuwe raadzaal voor Den Haag Publicaties: Evert van Straaten en Anton Anthonissen, De Stijl, 100 jaar inspiratie. De Nieuwe Beelding en de internationale kunst, 1917-2017 (recensie Herman van Bergeijk), Stephanie Van de Voorde, Inge Bertels en Ine Wouters, Post-War Building Materials in Housing in Brussels 1945-1975 (recensie Ronald Stenvert), Freek Schmidt, 
Passion and Control. Dutch Architectural Culture of the Eighteenth Century (recensie Kristoffer Neville)

Elizabeth den Hartog: In gruzelementen. Resten van een Utrechts sacramentshuis uit de Mariakerk van Diemen Jürgen Stoye: 'Stilfarbe' en 'Farbkunst'. De (her)ontdekking van negentiende- en vroegtwintigste-eeuwse kleurtheorie in relatie tot kunstnijverheid, schilderkunst en architectuur Frits Scholten: In de schaduw van Artus Quellinus. Opnieuw Gerrit Lambertsen van Cuilenborch Erica Smeets-Klokgieters: Vrouw in de bouw. De eerste vrouwelijke afgestudeerde architecten in Nederland Publicaties: Yme Kuiper en Ben Olde Meiering (red.), Buitenplaatsen in de Gouden Eeuw. De rijkdom van het buitenleven in de Republiek (recensie Christian Bertram) Eric-Jan Pleijster en Cees van der Veeken (red.), Dijken van Nederland (recensie Guus J. Borger), Ingeborg de Roode en Marjan Groot (red.), Wonen in de Amsterdamse School. Ontwerpen voor het interieur 1910-1930 (recensie Barbara Laan)

Arjen Oosterman: In memoriam Rob Dettingmeijer (1945-2016) Reinout Rutte: Themanummer Krimp in de stad Jan-Willem de Winter: Gehavende steden. De krimp van middeleeuwse havensteden in Zeeland van de zestiende tot en met de negentiende eeuw Minke Walda: 'Daar het amoveren van gebouwen in deze dagen zo algemeen is'. Het stedelijk beleid inzake krimp in Hoorn en Enkhuizen in de lange achttiende eeuw Jelmer van der Zweep: Haagse groei versus Leidse krimp. Een vergelijking van de ruimtelijke ontwikkelingen in twee Hollandse steden tussen 1700 en 1870 Publicaties: Herman de Liagre Böhl, Rumoer aan de Amstel. Het Amsterdamse stadhuis en het muziektheater 1808-1988 (recensie Tim Verlaan) Marleen Sloof en Jaap Evert Abrahamse (red.), Amsterdams werelderfgoed. De grachtengordel na 400 jaar Pieter Vlaardingerbroek (red.), De wereld van de Amsterdamse grachten Annemiek te Stroete en Gabri van Tussenbroek (red.), De Amsterdamse grachtengordel. Werelderfgoed sinds de Gouden Eeuw (recensie Lex Bosman)

Gabri van Tussenbroek: Functie en indeling van het Amsterdamse woonhuis aan de hand van een aantal zestiende-eeuwse boedelinventarissen Cor Wagenaar: Johann Hermann Knoop en de kunst van de geschiedenis Steffen Nijhuis: gis-toepassingen in onderzoek naar buitenplaatsenlandschappen Publicaties Mieke Dings, Tussen tent en villa. Het vakantiepark in Nederland 1920 – nu (recensie Dolf Broekhuizen) Peter Nissen en Hein van der Bruggen, Roermond. Biografie van een stad en haar bewoners (recensie Willem Frijhoff) R.H. Alma et al. (red.), Hervonden stad 2015. 20e Jaarboek voor archeologie, bouwhistorie en restauratie in de gemeente Groningen (recensie Gabri van Tussenbroek)

Dirk J. de Vries Uit de schaduw van Hendrick de Keyser. Gerrit Lambertsen van Cuilenborch (1597-1657), beeldhouwer en bouwmeester Alexander Dencher: ‘Les meilleures architectes du roi’. Een onbekende brief uit 1628 over de vroege bouwperiode van het Huis Honselaarsdijk Publicaties Gabri van Tussenbroek: ‘Also zult gijlieden datmaken’. Gebruik en ontwikkeling van bouwcontractenen bestekken in de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden tot 1650 (recensie Anna-Victoria Bognár) Jan Kolen, Hans Renes And Rita Hermans (eds): Landscape Biographies. Geographical, Historicaland Archaeological Perspectives on the Productionand Transmission of Landscapes (recensie Graham Fairclough) Clé Lesger: Het winkellandschap van Amsterdam. Stedelijk structuur en winkelbedrijf in de vroegmoderne en moderne tijd, 1550-2000 (recensie Freek Schmidt) Dolf Broekhuizen, Ellen Smit en Ankie van Tatenhove (samenst.): Stadhuis Rotterdam. Honderd jaar een baken in de stad (recensie Mascha van Damme)

Dolf Broekhuizen: Landhuis De Hoeve (1913) van Robert van ’t Hoff. Het Hollandse landhuis en de Moderne Beweging Hadrien Kockerols: Het praalgraf van Roermond. Archeologie van een tombe  Pauline K.M. van Roosmalen en Maarten F. Hercules: Bouwen in turbulente tijden. Het werk van Ingenieurs-Bureau Ingenegeren-Vrijburg (IBIV) (1936-1957) Publicaties Thomas H. von der Dunk, Toren versus traditie De worsteling van classicistische architecten met een middeleeuws fenomeen (recensie Gabri van Tussenbroek) Esther Gramsbergen, Kwartiermakers in Amsterdam. Stedelijke instellingen als aanjagers van de ruimtelijke ontwikkeling, 1580-1880 (recensie Gerrit Vermeer)

Cor Wagenaar: In memoriam Koos Bosma (1952-2015) Everhard Korthals Altes: De Nederlandse Republiek in beeld. Illustraties in de Tegenwoordige staat der Vereenigde Nederlanden, Het verheerlykt Nederland en vergelijkbare publicaties Jaap Evert Abrahamse, Heidi Deneweth, Menne Kosian en Erik Schmitz: Gouden kansen? Vastgoedstrategieën van bouwondernemers in de stadsuitleg van Amsterdam in de Gouden Eeuw Publicaties: Koos Bosma, Shelter City, Protecting Citizens Against Air Raids (recensie Lex Bosman). K. Emmens, met bijdragen van E. den Hartog en C. de Boer-van Hoogevest, De St.-Joriskerk in Amersfoort. Een middeleeuwse kerk voor stad en kapittel (recensie Merlijn Hurx). Karel A. Bakker, Nicholas J. Clarke, Roger C. Fisher (red.), Eclectic ZA Wilhelmiens, A shared Dutch built heritage in South Africa (recensie Daan Lavies).

Gabri van Tussenbroek: Inleiding. Historische houtconstructies als producten van internationale bouwmaterialenhandel Karl-Uwe Heussnner: De houtvoorziening van Amsterdam uit Scandinavië en het Baltisch gebied. Gezien vanuit dendrochronologisch perspectief (circa 1500-1700) Bernd Adam: Nederlandse houthandel op de Elbe in de zeventiende en achttiende eeuw Kristof Haneca: Historisch bouwhout uit Vlaanderen: import uit noodzaak? Dendrochronologisch onderzoek als bron voor houthandel en -gebruik Gabri van Tussenbroek: ‘De droechste waegescotten, die ghij weet te becomen’. De gedifferentieerde houtmarkt voor 1800 en de wisselwerking tussen aanbod, vraag en toepassing Dirk J. de Vries: Uit ander hout gesneden. Veranderend houtgebruik in de zestiende en zeventiende eeuw.

Clé Lesger: ‘Waar het volk is, is de nering’. Bewinkelingspatroon en winkelarchitectuur in Amsterdam, circa 1550-1850 Sara Stroux: ‘Kein ästhetisches Heil, außer im Alterswert?’ Over het actuele Duitse reconstructiedebat Gert Eijkelboom: Een werkelijk monumentale gevel. De prijsvraag voor de uitbreiding van het hoofdkantoor van De Nederlandsche Bank aan de Oude Turfmarkt in Amsterdam (1915-1916).

Lex Bosman: Nederlandse architectuurgeschiedenis in internationaal perspectief Ronald Stenvert: De internationale uitstraling van het Vitruvianisme. Erik Forssman en de maniëristische architectuur als betekenisdrager Lex Bosman: Nederlandse architectuurhistorici en het buitenland tot ongeveer 1960 Petra Brouwer: In de marge van de canon. Over Nederlandse architectuur in de eerste architectuurgeschiedenisboeken.

Herman van Bergeijk: Een eerste monument van een nieuwe bouwkunst. Het gegoten huis in Santpoort uit 1911. Pepijn van Doesburg: De bouwgeschiedenis van het transept en het schip van de Utrechtse Dom. Een nieuwe methode voor reconstructie op basis van de bouwrekeningen. David Keuning: Beeldvorming en reputatieschade. De Ereraad voor Architectuur en Toegepaste Kunst.

Reinout Rutte en Bram Vannieuwenhuyze: Stadswording in de Lage Landen van de tiende tot de vijftiende eeuw. Een overzicht aan de hand van vijfhonderd jaar ruimtelijke inrichting Ghislain Kieft: De Medusa in de aegis van Hendrick de Keyser. Vorm en functie van een ornament op het grafmonument van Willem van Oranje (1614-1623) Jozefien Feyaerts: De architect als ambtenaar. Philippe Van Boxmeer(1863-1955) aan het hoofd van de Mechelse bouwadministratie (1893-1913).

Daan Lavies: Onbegrepen hoeken in de Nederlanden en overzee. De zoektocht naar het ideaal in de zestiende-eeuwse vestingbouw Thomas Coomans: Dom Adelbert Gresnigt. Agent van de roomse inculturatiepolitiek in China (1927–1932) Agnes Kersten: Blikvangers langs de weg. De architectuur van Nederlandse benzinestations tijdens de Wederopbouw

Bianca van den Berg: De bouw van de monumentale Van Beverninghkapel in Gouda Erik Lips: Nederlandse vakantiehuizen in het interbellum (1919-1939). Architectuur geeft vorm aan het buitenleven Jacco Vromen: De ‘bemoeijingen’ van Koch. P.J.H. Cuypers, F.C. Koch en de restauratie van de Grote Kerk in Zwolle 1875-1898

Paul Meurs: Vijftig Jaar Zaanse Schans. Een monumentenreservaat dat geen openluchtmuseum mocht worden. Wido Quist, Timo Nijland: A.L.W.E. van der Veen. Een Delfts mijningenieur in monumentenland.

Steffen Nijhuis en Michiel Pouderoijen: De polderkaart van Nederland. Een instrument voor de ruimtelijke ontwikkeling van het laagland. Trudi Brink: Ontworpen voor de eeuwigheid. De memoriesculptuur voor Joost Sasbout en Catharina van der Meer in de Eusebiuskerk te Arnhem. Frans Doperé en Karel Emmens: Steenhouwtechnieken in de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Breda. Detailanalyse van de bouw van het koor. Publicatie: Jeroen Goudeau en Agnes van der Linden (red.), Jan Stuyt (1868-1934). Een begenadigd en dienend architect (recensie Niels van Neck).