Dit nummer is mede gefinancierd door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en het Hendrik Mullerfonds
Redactioneel
-
Voorwoord bij het themanummer
-
Het KNOB-bestuur blaast de traditie van zijn voorgangers nieuw leven in: op gezette tijden wendt het zich met Nieuws van de Bond in gedrukte vorm tot zijn leden.
Artikelen
-
Rond 2000 jaar geleden was veen op zeer grote schaal aanwezig in Laag-Nederland. Turfwinning en bodemdaling na ontginning hebben na verloop van tijd echter geleid tot het verdwijnen van grote hoeveelheden veen. Hierbij kwam een kwart van Nederland onder zeeniveau te liggen. Er ontstonden verschillende veendegradatielandschappen: het veenweidegebied, petgaten, veenplassen en -meren, droogmakerijen, maar ook getijdenarmen en zeekleipolders. Deze voor Laag-Nederland kenmerkende landschappen zijn voor een groot deel door de mens gevormd, maar de aanwezigheid van veen speelde hierbij een...
-
In this article the authors draw on three case studies in testing the merits of an alternative peatland reclamation model – namely, from high to low – put forward by several authors in recent years. According to this new model, the drainage of the peatlands started from peat mounds built on top of the dried out peatland, rather than by digging ditches from natural waterways (low) to the centre of the peatland (high). Archaeological and other data for all three case studies – IJsselmonde, Roderwolde and Zeevang – have been analysed as systematically as possible. Roderwolde qualifies as a...
-
Bij een opgraving in 2013 in Aalsmeer werden de resten van een gebouw aangetroffen dat op een opmerkelijke wijze was gefundeerd, namelijk op veenturfblokken: uitgebaggerd veen dat in blokken gesneden werd gedroogd en algemeen bekend is als brandstof uit vroeger tijden. Omdat veenturf soms ook inpandig wordt aangetroffen, vooral als isolatiemateriaal, rees de vraag of veenturf door de bouwers was gebruikt als een incidentele, pragmatische oplossing met voorhanden materiaal, of dat het een destijds een meer algemeen gebruikt bouwmateriaal betreft. Deze onderzoeksvraag leidde tot een...
-
In de jaren 1540–70 maakte de sluisbouw in de Lage Landen een belangrijke transitie door. Naast de introductie van puntdeuren was het toenemend gebruik van steen een wezenlijke innovatie. Dit bouwmateriaal had het voordeel dat de levensduur van sluizen verlengd werd en ze ook groter gemaakt konden worden, wat aanzienlijke voordelen bood voor de scheepvaart en waterbeheer: de verbeterde sluizen hebben daardoor een essentiële bijdrage geleverd aan de opkomst en bloei van de Republiek. Deze nieuwe waterbouwkundige werken waren veel zwaarder dan hun houten voorgangers en moesten goed...