Landschappelijke authenticiteit
Het landschap als levend systeem, geschiedenis en ruimtelijke beleving
DOI:
https://doi.org/10.48003/knob.119.2020.4.702##submission.downloads##
Samenvatting
Landschappelijke authenticiteit heeft te maken met ruimtelijke kwaliteit en identiteit. Hierbij spelen oriëntatie in tijd en ruimte een rol, maar ook schoonheid, (multi)functionaliteit, ecologische variatie en samenhang. De verscheidenheid aan verbanden en interactie tussen deze aspecten maakt landschappelijke authenticiteit een complexe zaak. In deze bijdrage wordt betoogd dat wij landschappelijke authenticiteit kunnen begrijpen door het landschap in samenhang te bekijken: als levend systeem, geschiedenis en ruimtelijke beleving. Het landschap verandert altijd, zelfs zonder menselijke tussenkomst.
Leesbaarheid van het landschap is een belangrijke factor voor de waarneming en waardering ervan. De rol van tijd is evident en wordt gekenmerkt door een selectief en incrementeel proces waarbij sommige structuren blijven en worden aangepast en andere plaatsmaken voor nieuwe. Landschappelijke authenticiteit heeft niets te maken met het fixeren van het landschap zoals het is; een landschap kan niet onveranderd behouden blijven, daar het zelf het resultaat is van continue transformatie. Het begrijpen van de ontwikkeling van het landschap is dus evenzo belangrijk als het zichtbare resultaat.
Referenties
Council of Europe, European Landscape Convention, Florence, 3; zie ook: I. Zonneveld,
Land Ecology. An Introduction to Landscape Ecology as a Base for Land Evaluation, Land Management and Conservation, Amsterdam 1995.
Zonneveld 1995 (noot 1). In Noordwest-Europa zijn er lange tradities van landschapskarakterisering en fysisch-geografisch en historisch-geografisch onderzoek die zich richten op dergelijke relaties. Elk van deze onderzoeksvelden heeft zijn eigen onderzoeksperspectief en instrumentarium. Zie voor een overzicht bijvoorbeeld: M. Antrop en V. van Eetvelde, Landscape Perspectives. The Holistic Nature of Landscape, Bazel 2019.
F. Braudel, La Méditerranee. La part du milieu, Parijs 1966; S. Nijhuis en M. Pouderoijen,
‘Mapping Urbanized Deltas’, in: H. Meyer en S. Nijhuis (red.), Urbanized Deltas in Transition, Amsterdam 2014, 10-22.
P. Vrijlandt en K. Kerkstra, Mergelland. Landschap en mergelwinning, Wageningen 1976.
M. de Hoog, D. Sijmons en S. Verschuu ren, ‘Herontwerp van het laagland’, in: D. Frieling (red.), Het metropolitane debat, Bussum 1998.
Braudel 1966 (noot 3); G. Dobrov, ‘The Strategy for Organized Technology in the Light of Hard-, Soft-, and Org-ware Interaction’, Long Range Planning 12 (1979) 4, 79-90; T. Tvedt en T. Oestigaard, ‘Urban Water Systems. A Conceptual Framework’, in: T. Tvedt (red.), A History
of Water. Series III, Volume 1. Water and Urbanization, Londen 2014, 1-21.
M. Bobic, The Role of Time Function in City, Spatial Structures and Present, Aldershot 1990.
N. Roymans e.a., ‘Landscape Biography as Research Strategy. The Case of the South Netherlands Project’, Landscape Research 34 (2009) 3, 337-359.
Voor landschap als biografie, zie M. Samuels, ‘The Biography of Landscape’, in: D. Meinig (red.), The Interpretation of Landscape, New York 1979, 51-88. Voor landschap als palimpsest, zie A. Corboz, ‘The Land as Palimpsest’, Diogenes 31 (1983) 121, 21-34.
C. Sauer, ‘The Morphology of Landscape’, University of California Publications in Geography 2 (1925) 2, 19-54; D. Whittlesey, ‘Sequent Occupance’, Annals of the Association of American Geographers 19 (1929) 3, 162-165.
W. van Toorn, Leesbaar landschap, Amsterdam 1998, 65.
J. J. Gibson, The Ecological Approach to Visual Perception, Hillsdale 1986.
J.G. Granö, ‘Reine Geographie. Eine methodologische Studie beleuchtet mit Beispielen aus Finnland und Estland’, Acta Geographica 2 (1929) 2, 202.
J.F. Coeterier, Hoe beleven wij onze omgeving?, Wijchen 2000.
M. Antrop, ‘Why Landscapes of the Past Are Important for the Future’, Landscape and Urban Planning 70 (2005), 21–34.
G. Fairclough, ‘New Heritage, an Introductory Essay. People, Landscape and Change’, in: G. Fairclough (red.), The Heritage Reader, Londen 2008, 297-312.
H. Renes, ‘Different Methods for the Protection of Cultural Landscapes’, in: H. Palang e.a. (red.), European Rural Landscapes. Persistence and Change in a Globalising Environment, Dordrecht 2004, 333-344.
Gepubliceerd
Citeerhulp
Nummer
Sectie
Artikelen
Licentie
Copyright (c) 2020 Steffen Nijhuis
Dit werk wordt verdeeld onder een Naamsvermelding 4.0 Internationaal licentie.
