Authenticiteit en materiaal

Een verkenning van het begrip aan de hand van (laat)antieke en middeleeuwse voorbeelden

Samenvatting

Op voorhand is niet duidelijk of het begrip authenticiteit toegepast kan worden op de architectuur van de (Late) Oudheid en de Middeleeuwen. Om dicht bij dat begrip in de existentialistische filosofie te blijven, zou men kunnen stellen: een onderdeel van architectuur is werkelijk wat het aangeeft of lijkt te zijn. Zoals een zuil iets hoort de dragen bijvoorbeeld. Ook kan authenticiteit worden opgevat in de zin van ‘oorspronkelijk’ en ‘origineel’. Een korte verkenning langs enkele voorbeelden laat zien dat de betekenis van oorspronkelijkheid en vooral die van de functie van het architectuurdeel van belang zijn. Voorbeelden als de elfde/twaalfde-eeuwse bisschopskerk van Pisa maken duidelijk dat samen met de oorspronkelijke functie van bijvoorbeeld zuilen er meerdere betekenislagen konden bestaan. Daartegenover staat de toepassing van hergebruikte antieke zuilen in de dertiende-eeuwse Dom van Maagdenburg, waar de zuilen geen dragende functie hebben, maar vanwege hun betekenis in de apsis werden toegepast. Ten slotte kan men zich afvragen of het begrip authenticiteit zinvol toegepast kan worden op de architectuur uit de onderzochte perioden.